Một trong những yếu tố quyết định đến chất lượng và tỉ lệ sinh sản của gà tre chính là cách chọn giống gà. Những con gà mái có khả năng sinh sản và phẩm chất tốt sẽ di truyền lại cho thế hệ sau. Bởi vậy, khi lựa chọn gà tre mái làm giống, bà con cần đặc biệt lưu ý và lựa chọn những con gà tre có các đặc điểm sau đây:
– Lựa chọn những con gà mái đẻ khỏe mạnh, không bệnh tật và không có dị tật. Ngoại hình và sức khỏe tốt sẽ là gen trội di truyền lại, giúp gà con sở hữu những đặc tính tốt của bố mẹ. Lựa chọn các con gà mái có ngoại hình cân đối, màu lông mượt, chân thẳng, đều, xương bụng to, nở nang, hậu môn đỏ tươi, hơi ướt, mào tươi tắn, giỏi kiếm ăn (biểu hiện qua việc chăm chỉ đi bới cỏ, tìm sâu…).
– Lựa chọn các con gà có đôi mắt sáng và tinh anh, chứng tỏ rằng gà mẹ nhanh nhẹn, dễ nuôi, dễ đẻ.
– Nên lựa chọn các con gà mái có tính khí dữ dằn để làm gà sinh sản bởi những con mái đó sẽ nuôi con rất giỏi và bảo vệ con trước những yếu tố gây nguy hiểm.
Nếu bà con chỉ nuôi gà tre sinh sản để thu hoạch trứng thì chỉ cần chọn giống gà tre mái là đủ. Nếu muốn gà đẻ để ấp nở lấy gà con tái đàn thì cần lưu tâm lựa chọn gà trống làm giống với những đặc điểm sau:
– Có sức khỏe tốt, không bị bệnh tật
– Ngoại hình to trong đàn, cân đối, không có tật, dáng đi bệ vệ, nhanh nhẹn và sở hữu các đặc điểm như: cao ráo, ngực nở, lông mượt, mào đỏ, mắt sáng, tiếng gáy to và vang.
Chuồng trại nuôi gà mái đẻ trứng cần phải chuẩn bị kĩ càng, đảm bảo thoáng mát và giữ vệ sinh để tránh làm lây lan và phát tán mầm bệnh. Không gian phải rộng rãi, đủ để gà không cảm thấy chật chội, diện tích tối ưu dao động trong khoảng 8 con/mét vuông. Làm ổ đẻ cần làm cao lên vừa tầm để gà có thể nhảy lên, nhảy xuống khi đẻ. Tránh làm chuồng cao quá khiến gà khó nhảy lên, rất dễ gây vỡ trứng trong tử cung do vận động mạnh. Cũng không nên làm chuồng thấp quá tránh gà di chuyển lên xuống nhiều, dễ gây vỡ trứng.
Che chắn chuồng trại, đảm bảo tránh mưa tạt gió lùa và các loại động vật gặm nhấm, rắn rết có thể bò vào gây nguy hiểm cho đàn gà.
Chuồng trại cần gắn với vườn hoặc khu đất trống để gà có thể đi kiếm ăn, chạy nhảy vào ban ngày và về chuồng ngủ vào ban đêm. Khi hoạt động kiếm ăn và đi lại tự do, vừa giúp gà nâng cao sự nhanh nhẹn, rèn luyện các tập tính tốt cũng như tăng cường sức khỏe và hệ miễn dịch, có lợi cho việc đẻ trứng và di truyền phẩm chất tốt. Tuy nhiên, nếu diện tích đất hạn hẹp, gà tre vẫn có thể thích nghi được trong điều kiện nuôi nhốt.
Chuồng trại cần đảm bảo một số tiêu chí sau:
– Sàn chuồng gà nên làm bằng phên tre, nứa, đan mắt thưa để phân gà dễ dàng rơi xuống phía dưới, tiện lợi cho quá trình thu gom và giữ vệ sinh môi trường nuôi nhốt. Sàn nên cách nền chuồng gà khoảng nửa mét, đảm bảo khô ráo, thoáng mát, lưu thông khí tốt
– Bố trí đèn sưởi vào mùa đông
– Chuẩn bị lồng úm gà con riêng với mật độ 100 gà con/2 mét vuông
– Bố trí xen kẽ máng ăn máng uống cho gà. Nên bố trí xen kẽ hoặc đặt máng uống lên phía trên máng ăn, tránh làm thức ăn rơi vào nước uống, dễ phát tán mầm bệnh.
– Bố trí thêm bể tắm cát và máng sỏi để gà giúp gà tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn
– Lắp dàn đậu cho gà đảm bảo cách nền chuồng tối thiểu nửa mét, mỗi dàn đậu cách đều và cách nhau tối thiểu 30-40 cm, đảm bảo gà không đụng vào nhau.
Khi gà tre bắt đầu vào giai đoạn sinh sản, bà con cũng cần chú ý chăm sóc kĩ càng hơn, để gà cho năng suất và chất lượng trứng tốt nhất.
– Gà đẻ thường xuất hiện hiện tượng mổ nhau hoặc mổ trứng do thiếu chất, nên cần bổ sung thêm đạm và khoáng chất vào trong chế độ dinh dưỡng của gà để hạn chế hiện tượng trên. Ngoài ra có thể cắt bớt phần sừng ở mỏ vào tuần thứ 6 -7 để giảm tổn thương vết mổ nhau gây ra.
– Giữ cho gà đẻ có không gian thoải mái, tăng cường vận động giúp dễ đẻ và tăng sức khỏe cho gà.
– Không nên ép gà đẻ liên tục sẽ làm giảm hiệu suất và chất lượng trứng. Trung bình sau 2 -3 chu kì đẻ liên tiếp nên cho gà tre mái nghỉ ngơi và bồi bổ, đảm bảo chất lượng và hiệu suất cho trứng ở các kì tiếp theo.
– Bố trí đủ ổ đẻ, tránh hiện tượng gà tranh nhau ổ đẻ.
– Theo dõi kĩ tình trạng sức khỏe của đàn gà, nếu phát hiện có con gà nào bất thường cần cách ly khỏi đàn và theo dõi kĩ để có biện pháp xử lý phù hợp nhất.
– Thu gom trứng định kì và đều đặn, tránh tình trạng để trứng sót quá nhiều, gà khác có thể mổ và ăn trứng.
– Giữ vệ sinh chuồng trại tốt, quét dọn thu gom phân, chất độn chuồng thường xuyên. Định kì thay nước sạch ngày 2-3 lần, đảm bảo cung cấp đủ nước sạch và thức ăn cho gà. Không cho gà ăn thức ăn ôi thiu, phải thu dọn thức ăn thừa, thức ăn rơi vãi.
– Định kì sát trùng chuồng trại.
– Đảm bảo rào chắn kĩ càng, tránh mèo, chuột, rắn, rết… bò vào và gây hại cho gà đẻ.
– Không nên nuôi chung gà mái và gà trống khi gà đẻ. Tốt nhất nên nuôi nhốt riêng rẽ. Nếu cần thụ tinh thì bắt nhốt riêng.
Thức ăn nuôi gà tre sinh sản tương tự như thức ăn cho gà khác, chú ý đảm bảo và bổ sung thêm những điều sau:
– Trong thời kì đẻ trứng, nên cho gà ăn các thức ăn tự nhiên như: thóc, ngô, vừng, đậu…
– Bổ sung thêm thức ăn thô xanh đảm bảo cung cấp đủ vitamin, khoáng chất cần thiết cho gà đẻ.
– Ngoài ra, cần bổ sung thêm lượng đạm tự nhiên giúp gà có thêm chất dinh dưỡng và canxi, hỗ trợ việc đẻ trứng và giữ chất lượng trứng cao như: lươn, cá, tép, giun, cua, ốc… Sử dụng máy băm nghiền đa năng 3A, nghiền nát các loại thức ăn trên, giúp gà dễ nuốt cũng như tăng khả năng hấp thụ hơn.
– Không cho ăn những loại thức ăn chứa nhiều chất béo vì ăn quá nhiều chất béo sẽ giảm khả năng đẻ trứng và giảm chất lượng trứng.
Cách phòng bệnh hiệu quả nhất khi chăn nuôi chính là giữ vệ sinh sạch sẽ và nâng cao sức đề kháng cho vật nuôi:
– Đảm bảo môi trường sống sạch sẽ khô ráo, thoáng mát cả trong chuồng trại lẫn khu chăn thả.
– Thường xuyên dọn dẹp, vệ sinh chuồng trại, thu gom phân và chất độn chuồng, đảm bảo nền chuồng sạch sẽ, khô ráo.
– Vệ sinh máng ăn, máng uống hàng ngày. Thay nước sạch từ 2-3 lần/ngày. Đảm bảo loại bỏ thức ăn dư thừa, thức ăn ôi thiu.
– Định kì sát khuẩn chuồng trại, phun chế phẩm vi sinh giúp ức chế và tiêu diệt mầm bệnh.
– Tiêm vác xin định kì cho gà khỏe mạnh.
– Bổ sung thêm dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất cần thiết, nâng cao sức đề kháng của gà.
– Nhập giống tại các cơ sở có uy tín, đảm bảo giống tốt, có xuất xứ rõ ràng và được tiêm phòng đầy đủ.
– Chỉ sử dụng kháng sinh khi gà đẻ mắc bệnh, không dùng thuốc tràn lan.
– Gà đẻ sau 6 tháng phải tiêm phòng lại các loại vacxin phòng bệnh tả, tụ huyết trùng, gumboro.
Bệnh cầu trùng
– Nguyên nhân: do gà ăn phải thức ăn hoặc uống nước có chứa mầm bệnh. Bệnh rất dễ lây lan và tốc độ lây lan khá nhanh. Bệnh cầu trùng làm gà nhỏ dễ chết, ngoài ra gà phát triển chậm, gầy yếu và rất dễ mắc các bệnh khác. Tùy vào phương thức nuôi và cách chăm sóc sẽ ảnh hưởng tới mức độ gây bệnh. Thông thường gà nuôi trên sàn lưới ít mắc bệnh hơn nuôi trên nền chuồng do công tác vệ sinh tốt hơn.
– Triệu chứng: gà ủ rũ, xù lông, lờ đờ, biểu hiện chậm chạp, phân màu đỏ hoặc dạng sáp có máu tươi. Gà đẻ nhiễm bệnh sẽ đẻ thưa dần và vỏ trứng khá mỏng.
– Bệnh tích: manh tràng và ruột sưng to, chân đầy máu, trong đường tiêu hóa chứa đầy dịch lẫn máu.
– Phòng bệnh: vệ sinh sạch sẽ, đảm bảo nền chuồng sạch và không bị ẩm ướt. Sử dụng thuốc phòng bệnh trộn vào thức ăn hoặc nước uống của gà trong 3 ngày: Anticoc 1g/lít nước hoặc Baycoc 1ml/lít nước.
– Trị bệnh: sử dụng 1 trong 2 loại thuốc trên với liều lượng gấp đôi phòng bệnh.
Bệnh thương hàn
– Nguyên nhân: do vi khuẩn thương hàn gây ra, lây lan trực tiếp từ gà mẹ sang gà con hoặc gián tiếp thông qua đường tiêu hóa do ăn uống phải thức ăn, nước uống chứa mầm bệnh.
– Triệu chứng: gà ủ rũ, mệt mỏi, phân loãng và có màu trắng, mùi hôi thối. Gà sinh sản ít đi, trứng bị méo, không tròn đều, mào teo hoặc tái nhợt đi.
– Bệnh tích: đối với gà con mắc bệnh sẽ có biểu hiện gan sưng và xuất hiện điểm hoại tử trắng, niêm mạc ruột viêm loét nhiều và rộng; gà đẻ có bệnh tích như gan có điểm hoại tử trắng, túi mật sưng to, buồng trứng đen tím lại, trứng non dị dạng và méo mó.
– Phòng bệnh: ngoài vệ sinh sạch sẽ cần kết hợp sử dụng một trong các loại kháng sinh sau để dự phòng: Oxytetracyline liều lượng 50-80mg/gà/ngày, sử dụng trong 5 ngày hoặc Chloraphenical liều lượng 1 g/5-10 lít nước dùng trong 2-3 ngày.
– Trị bệnh: sử dụng các kháng sinh như phòng bệnh nhưng tăng gấp đôi liều lượng.
Bệnh dịch tả
– Nguyên nhân: do virut dịch tả gây ra, lây lan chủ yếu qua đường tiêu hóa hoặc các dụng cụ chăn nuôi. Bệnh xuất hiện ở mọi lứa tuổi gà.
– Triệu chứng: Gà mắc bệnh ở thể cấp tính sẽ chết nhanh và không có triệu chứng rõ ràng, thường cổ rụt, rúc đầu vào cánh, ủ rũ, mắt nhắm nghiền sau đó chết. Con vật khó thở, thở tăng dần, thậm chí hắt hơi. Gà thường bị tiêu chảy, phân có màu xanh lẫn phân trắng, diều đầy hơi. Một số con gà mắc bệnh xuất hiện thêm dịch nhờn ở mũi, mắt, mào tím xanh. Nếu gà không chết sau 4-5 ngày sẽ có biểu hiện thần kinh như đi đứng không vững và quay quay theo 1 phía thành vòng tròn. Gà ở thời kì đẻ trứng sẽ giảm hiệu suất đẻ và vỏ trứng mềm. Bệnh có tỉ lệ chết lên đến 50-90%. Những triệu chứng ở thể cấp tính kéo dài sẽ chuyển sang thể mãn tính. Tỉ lệ chết thấp hơn chỉ khoảng 10% nhưng sẽ làm gà giảm đẻ, kém ăn, thở khò khè và vẫn tồn tại virus trong người.
– Bệnh tích: xuất huyết dạ dày và có dịch nhầy ở ruột già.
– Phòng bệnh bằng cách tiêm ngừa vacxin.
– Trị bệnh: không có thuốc trị bệnh, chỉ sử dụng thêm các thuốc trợ sức nhằm tăng cường sức đề kháng của gà như các loại vitamin.
Bệnh Gumboro
– Nguyên nhân: do virut Gumboro gây ra, chủ yếu gà mắc bệnh ở 4-8 tuần tuổi.
– Triệu chứng: phân loãng và trắng, có nhớt nhầy lúc đầu, sau chuyển sang loãng và có màu nâu. Gà sút cân nhanh, toàn thân run rẩy. Tốc độ lây lan toàn đàn rất nhanh chỉ từ 2-5 ngày. Tỉ lệ chế thấp chỉ chiếm 10-30%.
– Bệnh tích: cơ đùi xuất huyết thành vệt đỏ. Túi Fabricius sưng to. Ngày thứ 2 khởi bệnh, thận sưng màu nhạt, ruột sưng lên và chứa nhiều dịch nhầy. Sang ngày thứ 3 sẽ thấy xuất huyết lấm tấm thành vệt ở cơ đùi và cơ ngực. Từ ngày thứ 5 -7 thì túi Fabricius sẽ teo nhỏ dần, cơ đùi và cơ ngực tím bầm lại.
– Phòng bệnh: vệ sinh sạch sẽ môi trường chăn nuôi, tiêu độc định kỳ và tiêm vacxin phòng bệnh.
– Trị bệnh: không có thuốc trị bệnh, chỉ sử dụng thêm các thuốc trợ sức nhằm tăng cường sức đề kháng của gà như các loại vitamin.
Mời quý vị và bà con theo dõi video máy ép cám viên trục đứng 3A3Kw M2