Gà nòi (gà chọi) là một loại gà đặt biệt dùng để đá (chọi) nên người xưa rất kén chọn phương pháp ấp gà.
Người ta thường nhốt rắn hổ bên dưới, bên trên để rể làm ổ cho gà ấp. Hơi rắn hổ bên dưới làm cho gà bên trên, khi chưa nở, hút nọc độc của rắn, do vậy mà về sau khi nở ra, gà cực kỳ hay.
Điều này chưa có sách gì kiểm tra xem nọc của rắn hổ (rắn độc) có thực sự tác động đến gà con hay không, nhưng người xưa chơi gà công phu như thế, tôi xin ghi ra để làm tài liệu tham khảo cho các bạn trẻ được rõ.
Có diều tôi cần lưu ý các bạn là rắn hổ cực độc do vậy mà nuôi nó, nếu để lấy hơi nó mà để ấp trứng thì cần:
1- Tránh xa hơi nó, vì hơi rắn hổ làm mờ mắt. 2- Nuôi rắn hổ phải có sẵn thuốc giải nọc độc của rắn.
Da thịt gà muốn săn, dai thì cần tẩm bằng rượu thuốc, bài thuốc cho người luyện thiết sa đạn của thiếu lâm bắc, phải bỏ bớt một sô’ vị.
Tẩm thuốc này, rồi tẩm đi tẩm lại, da gà có thể nói như… da voi.
Thuốc này nếu bổ và ngâm đúng cách, trong hai lít rưựu, giá cỡ hai trăm ngàn, dùng cho cả chục con gà, tính ra không cổ gì là đắt, nhưng người bổ thuốc cần gia giảm, cần thêm một vài vị thì hiệu quả mới cao.
Tẩm gà là một bí quyết, là một nghệ thuật quyết định việc thành bại của gà trên kê trường, do vậy mà người xưa xem việc tẩm gà là một khẩu cực kỳ quan trọng.
Ngày nay cho gà mang cựa sắt, rẹt rẹt vài cái là xong thì việc tẩm gà cho da dai, cựa dâm không thủng thì không ai xem là trọng cả. Có người mang cả gà Tàu, gà Tàu lai nòi ra trồng cựa cho đá, vẫn ăn. Thật là buồn cười.
CÁCH CHO GÀ ĂN ĐỂ KHÔNG CÓ MỠ
Gà chọi thì hoàn toàn khác gà thịt, do vậy phải cho ăn đặc biệt để gà không có mỡ. Cho gà ăn có cách riêng của nó. Gà cho ăn phải có chừng mực, mỗi ngày chỉ cho ăn hai lần, đúng giờ giấc, một lượng thóc không thay đổi.
Vì tiết chế việc ăn uống như vậy nên gà nòi (gà chọi) không có mỡ thừa. Nói thì dễ, nhưng đinh mức thóc cho gà ăn hàng ngày là việc cực kỳ khó khăn, vì tùy theo thể trạng của mỗi con gà, chứ không phải tùy tiện cho ăn thế nào cũng được.
Việc cho gà ăn này áp dụng từ tháng thứ ba đổ di (theo cách nuôi của người xưa) và từ đấy đã nhốt riêng gà, đã coi vảy xong, có thể nuôi để về sau đem đá (chọi).
Ngày nay đá gà (chọi gà) để ăn tiền, ai cũng có thể ôm gà đi đá (đá lén, chọi chui) để lấy tiền cá cược, trồng cựa sắt vào rẹt rẹt vài cái, con gà ngã lăn ra chết, con toàn thắng thì không cần gì phải đặt nặng vấn đề cho gà ăn cả.
Chọn thóc cho gà ăn, người xưa cũng cực kỳ nhiêu khê khi họ tìm loại thóc tốt, chắc hạt, rồi nhặt hạt lép, rồi đãi trong nước sạch, lại phơi cho khô, và cho ăn… đếm hạt, tức là tính toán chi ly mỗi ngày, gà ăn bao nhiêu, và chỉ như vậy thôi. Do cách cho ăn nghiêm ngặt như vậy mà gà của người xưa, sau khi tẩm ướp thuốc thì da thịt săn chắc, dai thật là dai, như da voi, cựa thường dù có chuốt cho nhọn, vẫn khó mà đâm thủng.
Vì khâu tẩm, ướp đi đôi với khâu cho gà ăn cực khổ và tế nhị như vậy nên ngày trước người chuyên cho gà ăn (như một nghề) là người khác với người chủ gà.
Họ là những người chuyên đi ở cho các phú hộ, chỉ có việc nuôi gà mà thôi. Họ là người cực kỳ quan trọng.
Ngày nay, ở Bắc Bộ vẫn còn tục lệ chọi gà bằng cựa thật, nhưng đã dùng sắt nung đỏ tì vào cựa gà không cho cựa mọc dài ra, sau đấy lại dùng dao sắc vạt cho sắc (chứ không phải nhọn).
Gà do vậy mà chọi cả buổi mới xong, thật là rất nghệ thuật. Khác hẳn việc trồng cựa, rẹt rẹt vài cái là ăn, thua ngay. Đá gà (chọi gà) là một nghệ thuật, còn việc ăn tiền cá độ là việc khác, không vì vậy mà cho việc chọi gà là xấu được. Thế nên những nội dung này mới ra đời để giúp các bạn có một cái nhìn, một sự hiểu biết sâu về nghệ thuật này.